Analiza Biznesowa – czy tylko w branży IT?

Podczas szkolenia dotyczącego Analizy Biznesowej, które niedawno prowadziłem, jedna z grup opisała w formie Przypadków Użycia korzystanie z autobusu. Zwróciło to po raz kolejny moją uwagę na fakt jak szerokie może być zastosowanie Analizy Biznesowej oraz związanych z nią technik pozyskiwania i dokumentowania wymagań.

Innym razem, wpadł mi w ręce artykuł o nowo powstających inwestycjach mieszkaniowych. Autorka narzekała, iż często w centrum zainteresowania deweloperów nie są użytkownicy osiedli, czyli mieszkańcy, i ich potrzeby. Zamiast tego inwestorzy skupiają się na dopasowaniu do warunków zabudowy i maksymalizacji wykorzystania działki, a zatem i zysku z inwestycji. Autorka wprost wskazała, że branży budowlanej dobrze zrobiłoby zapożyczenie pewnych wzorców i technik ze świata IT. Podczas tworzenia aplikacji często (ale niestety nie zawsze) to potrzeby użytkowników i User Experience stawiane są w centrum. Takie podejście mogłoby mieć pozytywny wpływ na wiele innych dziedzin naszego życia, również na opisywane we wspomnianych artykule budownictwo mieszkaniowe.

Definicja Analizy Biznesowej

Analiza Biznesowa często utożsamiana jest z branżą IT. Kojarzy się z pozyskiwaniem i dokumentowaniem wymagań dotyczących systemów informatycznych, ich specyfikowaniem etc. Czy jednak związek Analizy Biznesowej ze światem IT jest tak wyraźny i ścisły?

Cytując za BABOK, Analiza Biznesowa to:

Praktyka umożliwiania zmiany w kontekście przedsiębiorstwa poprzez definiowanie potrzeb i rekomendowanie rozwiązań, które dostarczają wartość interesariuszom.

Jak widzimy powyżej, Analiza Biznesowa ma miejsce zawsze, gdy mowa o interesariuszach, definiowaniu ich potrzeb oraz odpowiadających im rozwiązań. Nie ma to związku z określoną branżą, ani typem organizacji. Może odbywać się niemal wszędzie. W dowolnym przedsiębiorstwie, urzędzie, jednostce samorządowej, stowarzyszeniu etc.

Skupienie na interesariuszach

Moim zdaniem, pozytywnym aspektem podejścia do Analizy Biznesowej opisanego w BABOK (i nie tylko) jest skupienie na wymaganiach interesariuszy. Istnieje zdefiniowany poziom wymagań, nazywany właśnie „Wymaganiami interesariuszy” (ang. Stakeholders requirements). Odpowiadają one na pytanie, co musi być dostarczone poszczególnym grupom interesariuszy, aby zrealizować wymagania biznesowe, a w konsekwencji zaspokoić zdefiniowaną potrzebę biznesową. Aby to w pełni zrozumieć, przytoczmy definicję interesariusza zaczerpniętą z BABOKa:

Grupa lub osoba mająca związek ze zmianą, potrzebą lub rozwiązaniem.

Z opisanego wyżej podejścia wynika, konieczność poznania i zaspokojenia potrzeb poszczególnych grup ludzi związanych ze zdefiniowaną potrzebą, odpowiadającym jej rozwiązaniem i w jego konsekwencji wdrażaną zmianą. Jest to zatem podejście wyjątkowo „osobocentryczne” i „użytkownikocentryczne”.

Wykorzystanie technik Analizy Biznesowej

Czy można wyobrazić sobie grupę projektantów w biurze architektonicznym analizującą i dokumentującą wymagania różnych grup użytkowników osiedla za pomocą User Stories? Czy zakupy mebli w salonie firmowym można byłoby rozpatrywać i udokumentować za pomocą modelu procesu w BPMN lub Story Mappingu? A może to już ma miejsce?

Analiza Biznesowa umożliwia efektywne definiowanie wymagań oraz odpowiadających im rozwiązań. Wymagania zazwyczaj pozyskiwane są w podejściu, które można określić jako „od ogółu” do szczegółu. Polegają ono na definiowaniu najpierw ogólnej potrzeby biznesowej, a następnie coraz dokładniejszych wymagań, które z niej wynikają. Na końcu ma miejsce analiza i ocena różnych opcji rozwiązań tak, aby wybrać rozwiązanie optymalne. W centrum tego wszystkiego znajduje się użytkownik, czy może szerzej, interesariusz.

Opisane podejście ma zastosowanie w niezliczonych dziedzinach. Ich wymienianie można byłoby zacząć od branży IT, w której jest powszechnie używane, by następnie wymienić niemalże wszystkie branże dostarczające konsumentom produktów i usług, a skończyć na usługach i dobrach publicznych.

Źródła

A Guide to the Business Analysis Body of Knowledge® (BABOK® Guide). Version 3. 2015.