IREB CPRE – Czy warto zdobyć certyfikat?

Zdania na temat tego, czy warto się certyfikować są podzielone. Niektórzy twierdzą, że certyfikacja to tylko zbędne formalności, nie mające nic wspólnego z rzeczywistą wiedzą, a zatem coś całkowicie zbędnego. Moje zdanie jest jednak całkowicie odmienne. Częściowo wyraziłem je w artykule poświęconym początkom kariery Analityka Biznesowego IT.

Certyfikaty nie mają mocy magicznej. Nie są amuletami, których posiadanie nadaje nam szczególne, analityczne moce niezbędne w codziennej pracy. Skupiając się na samym zdobyciu certyfikatu, często tracimy z oczu główny cel procesu certyfikacji. Jest nim oczywiście zdobycie wiedzy.

Zazwyczaj przygotowanie się do certyfikacji (a zwłaszcza do egzaminu certyfikacyjnego) wymaga gruntownego zapoznania się z pewnym zakresem wiedzy, w tym z określonymi standardami. Zapoznając się z nim, możemy wyrobić sobie na ich temat określoną opinię. Nie koniecznie musi być ona pozytywna. Doświadczenie i wiedza wynikająca z krytycznego podejścia do proponowanych standardów są równie cenne. Świadomość istnienia pewnych, proponowanych zasad, podejść i praktyk i ich świadome odrzucenie jest czymś całkiem innym niż, wynikający najczęściej z ignorancji, brak znajomości. Nie ulega wątpliwości, że specjalista w danej dziedzinie powinien znać dotyczące jej, popularne standardy i powszechnie znane praktyki. To, czy się z nimi zgadza, czy też odnosi się do nich krytycznie, to już zupełnie inna sprawa.

Po po nam certyfikaty?

W poprzednim akapicie zwróciłem uwagę, iż profesjonalne podejście wymaga znajomości norm i standardów, ważne jest zatem poznawanie ich. Ale po co nam do tego certyfikacja? Z punktu widzenia posiadania wiedzy, absolutnie po nic. Ale warto się zastanowić, czy samo posiadanie wiedzy wystarczy. Na obecnym, bardzo konkurencyjnym rynku, oprócz samej wiedzy i umiejętności, równie ważny jest ich odpowiedni „marketing”. Warto jest komunikować fakt bycia profesjonalistą oraz posiadania wiedzy. I tu właśnie przydaje się posiadanie certyfikatu. Jest on „twardym dowodem”, że jego posiadacz zapoznał się z odpowiednim zakresem profesjonalnej wiedzy, przyswoił go i prawdopodobnie potrafi z niego korzystać. Posiadanie certyfikatu jest czymś, co zdecydowanie ułatwia budowanie wizerunku profesjonalisty. Oczywiście, można zauważyć, że osoba bez certyfikatu też może posiadać odpowiednią, profesjonalną wiedzę i umiejętności. Pewnie, że tak, ale zdecydowanie trudniej jest jej to udowodnić.

Czy to się opłaca?

Certyfikacja zwykle wiąże się z pewnymi kosztami. Są to koszty szkoleń, egzaminów i ewentualnych pomocy naukowych. Koszt często wydaje się duży. Jednak może być to opłacalna inwestycja. Analiza Biznesowa ulega coraz to większej profesjonalizacji. Firmy (zwłaszcza duże i międzynarodowe) zdają sobie sprawę z istnienia określonych norm i standardów. Wymagania dotyczące określonych certyfikatów coraz częściej pojawiają się w wymaganiach dotyczących ofert pracy. Nawet jeśli posiadanie określonego certyfikatu nie jest wprost wymienione w wymaganiach, jego posiadanie jest zazwyczaj odbierane jako duży atut. Pamiętajmy o tym, że na konkurencyjnym rynku, zwłaszcza jeśli chodzi o najatrakcyjniejsze oferty pracy, o które stara się wielu kandydatów, każdy atut może być tym, który przeważy szalę akurat na naszą korzyść.

Kolejną sytuacją, w której coraz to powszechniejsze są wymagania dotyczące określonych certyfikatów są różnego rodzaju przetargi i zamówienia, w tym publiczne. Od oferenta coraz częściej wymaga się posiadania zespołu, którego członkowie mogą się wykazać posiadaniem odpowiednich, profesjonalnych certyfikatów. Łączy się to z poprzednim punktem, a mianowicie wymaganiem przez pracodawców, a przynajmniej pewnym premiowaniem przez nich faktu posiadania certyfikatu.

Jaki certyfikat wybrać?

Dwa spośród standardów i ścieżek certyfikacyjnych w Analizie Biznesowej / Inżynierii Wymagań wydają się być najpopularniejsze. Są to oczywiście standard oparty na BABOK i opracowany przez IIBA (ang. International Institute of Business Analysis) oraz standard proponowany przez IREB (ang. International Requirements Engineering Board) i bazujący na opublikowanym przez tę instytucję Syllabusie. Właśnie na tym drugim podejściu chciałbym się nieco skupić.

IREB CPRE – co to takiego?

IREB CPRE (ang. Certified Professional for Requirements Engineering) jest powszechnie rozpoznawalnym i uznawanym na świecie certyfikatem dotyczącym Inżynierii Wymagań. Od 2007 roku już ponad 51 500 osób uzyskało tenże certyfikat. Co ważne, certyfikat jest wydawany bezterminowo i posiada kilka poziomów. Najpopularniejszym jest oczywiście poziom podstawowy (ang. Foundation). Oficjalną społecznością lokalną IREB w Polsce jest SJSI (Stowarzyszenie Jakości Systemów Informatycznych).

Certyfikacja IREB CPRE jest przeznaczona szczególnie dla osób zajmujących się Inżynierią Wymagań, czyli osób zajmujących się pozyskiwaniem i dokumentowaniem wymagań, ich walidacją i negocjowaniem oraz zarządzaniem wymaganiami. Z mojego doświadczenia poleciłbym wspomnianą certyfikację również innym członkom zespołów IT (zwłaszcza testerom, deweloperom) oraz managerom IT.

Zakres certyfikacji IREB CPRE definiowany jest przez Syllabus. Dostępny jest on również w języku polskim. Co w nim znajdziemy?

Syllabus IREB – zawartość

Syllabus IREB zawiera oczywiście wstęp, a następnie dzieli się na kilka „działów”. Są to: Wprowadzenie i podstawy; System i kontekst systemu; Pozyskiwanie wymagań, Dokumentacja wymagań, Dokumentacja wymagań przy użyciu języka naturalnego, Dokumentacja wymagań przy użyciu modelu, Negocjowanie i walidacja wymagań, Zarządzanie wymaganiami, Narzędzia wspomagające.

Szczególnie przydatne z praktycznego punktu widzenia, wydaje się być praktyczne zwrócenie uwagi na użycie technik jak Słownik, Diagram Przypadków Użycia oraz modelowanie z trzech perspektyw (danych, funckcjonalnej i behawioralnej). Równie ważne i przydatne wydają się aspekty związane z różnymi źródłami wymagań, jakością opisywania i dokumentowania wymagań, walidacją, negocjowaniem i śledzeniem powiązań pomiędzy wymaganiami.

Moje rekomendacje

  • Pamiętaj, że zdobyte certyfikaty są namacalnym świadectwem Twojej wiedzy i umiejętności oraz pomagają budować Twój profesjonalny wizerunek
  • Rozważ, czy zdobycie certyfikatu pomoże Ci w karierze, a zatem czy będzie dla Ciebie opłacalne
  • Dobierz ścieżki certyfikacyjne optymalnie do Twojej profesji
  • Jeśli pracujesz jako Analityk Biznesowy / Inżynier Wymagań lub planujesz rozwijać swoją karierę w tym kierunku, rozważ certyfikacją IIBA oraz IREB

Polecane szkolenia IREB CPRE


Źródła

Certyfikowany specjalista inżynierii wymagań IREB, Sylabus, wersja 2.3, 2015.
https://www.ireb.org/en/landingpage/pl (dostęp: 13.06.2020)