BABOK – czy warto czytać „Biblię Analityków”?

Byłem ostatnio świadkiem ciekawej dyskusji. Jej przedmiotem była rola Analityka Biznesowego – zakres obowiązków oraz oczekiwanych umiejętności. Generalna konkluzja była taka, że rola Analityka Biznesowego nie jest możliwa do jasnego i jednoznacznego zdefiniowania. Wymyka się ona wszelkim standardom i właściwie powinien być to „magik” o wszelkich możliwych przymiotach.

Takie podejście przekłada się na niezbyt profesjonalne podejście do definiowania roli Analityka Biznesowego w organizacjach. Przekłada się również na niedbały sposób rekrutacji osób na stanowiska związane z Analizą Biznesową lub Inżynierią Wymagań. Według niektórych, najlepiej by kandydat potrafił dokładnie wszystko, ale do końca nie wiadomo co. Dobrze, by miał wiedzę biznesową odpowiednią dla projektu, do którego go rekrutujemy. Nie wiadomo jednak, skąd ma ją mieć, skoro projekt jest dość unikalny. Dobrze, aby była to osoba komunikatywna, bo przecież „jak się dogada to zawsze sobie poradzi”, no i dobrze, żeby znała narzędzia, których używamy w firmie (co prawda są intuicyjne i łatwo się ich nauczyć, ale niech zna). Jeśli dodatkowo będzie umiała odpowiedzieć na nieistotne pytania z dziedziny IT, dotyczące aspektu kompletnie niezwiązanego z Analizą Biznesową, to super!

Profesja jak każda inna

Czy na pewno Analiza Biznesowa jest tak niezwykłą i wymykającą się wszelkim schematom dziedziną? Moim zdaniem absolutnie nie. Jest to profesja jak każda inna i tak właśnie należy ją traktować. Analiza Biznesowa to profesjonalne, ustrukturyzowane i określone działanie o konkretnym celu. Pisałem o tym w moim pierwszym wpisie, już ponad rok temu. Analiza Biznesowa, Analiza Systemowa czy Inżynieria Wymagań to powiązane ze sobą dziedziny, posiadające określone standardy, ugruntowane zasady, dobre praktyki, powszechnie używane i sprawdzone techniki, narzędzia etc. Faktycznie są to dziedziny względnie nowe, ale nie na tyle, by tym faktem usprawiedliwiać pewną ignorancję.

BABOK – „Biblia Analityków”?

Gdzie zatem szukać odpowiedzi na pytania związane z Analizą Biznesową? Oczywistym wydaje się odwołanie do BABOK® Guide. Jest to kompleksowe opracowanie zagadnień związanych z Analizą Biznesową. Znajdziemy tam opisy związanych z nią obszarów wiedzy, a także katalog umiejętności oczekiwanych od profesjonalistów w tej dziedzinie. W kwestii oczekiwanych umiejętności, warto wskazać również na opracowany przez IIBA, Business Analysis Competency Model.

BABOK – Co w nim znajdziemy?

Pierwszym (po wstępie) rozdziałem jest Business Analysis Key Concepts definiujący (jak sama nazwa wskazuje) bazowe koncepcje. Są one niezbędne do zrozumienia profesji, jaką jest Analiza Biznesowa. Znajdziemy tam definicje kluczowych pojęć, schemat klasyfikacji wymagań, opisy popularnych grup interesariuszy itp.

Dalej znajduje się sześć rozdziałów opisujących poszczególne aspekty Analizy Biznesowej. Każdy z nich definiuje poszczególne zadania związane z Analizą Biznesową, ich rezultaty i niezbędne informacje wejściowe. Graficzne schematy pokazujące zadania wraz z ich „inputami” i „outputami” ukazują, w przystępny sposób, powiązania i zależności. Wśród opisywanych w BABOK obszarów wiedzy znajdziemy: „Business Analysis Planning and Monitoring”, „Elicitation and Collaboration”, „Requirements Life Cycle Management”, „Strategy Analysis”, „Requirements Analysis and Design Definition” oraz „Solution Evaluation”.

Dalej, w rozdziale „Underlying Competencies” znajdziemy to o czym mowa na początku artykułu, czyli katalog wiedzy i umiejętności oczekiwanych od profesjonalistów w dziedzinie Analizy Biznesowej. Opis zawarty w BABOK jest dobrym odniesieniem i wskazówką, czego wymagać od kandydatów podczas rozmów kwalifikacyjnych i jakie umiejętności rozwijać, np. za pomocą szkoleń.

Kolejny rozdział BABOK poświęcony jest technikom Analizy Biznesowej. Znajdziemy tam opisy dokładnie pięćdziesięciu technik, w tym technik dotyczących pozyskiwania i opisywania wymagań. Każda z technik jest opisana w zwięzły, ale przystępny sposób, wraz z jej mocnymi stronami oraz ograniczeniami.

Ostatni rozdział BABOK poświęcony jest różnym perspektywom dotyczącym Analizy Biznesowej. Znajdziemy tam opisy takich perspektyw jak: „Agile”, „Business Intelligence”, „Information Technology”, „Business Architecture” oraz „Business Process Management”.

Czy warto czytać BABOK?

Krótka odpowiedź na postawione wyżej pytanie, to: oczywiście tak, warto. Jeśli rozumiemy Analizę Biznesową jako profesjonalną dziedzinę i chcemy się nią zajmować w skuteczny i efektywny sposób, powinniśmy się zapoznać ze standardami, które jej dotyczą. Tak jak w innych dziedzinach, takich jak medycyna, budownictwo, elektronika etc., w Analizie Biznesowej profesjonaliści napotykają na pewne problemy i przeszkody. Rozwiązując je, opracowują narzędzia i nowe techniki. Definiowane są również określone standardy i dobre praktyki, pozytywnie wpływające na jakość osiąganych rezultatów i efektywność działań. Warto się z nimi zapoznać, aby „nie odkrywać koła na nowo”, ale uczyć się na błędach i doświadczeniach innych. Oczywiście można się z określonymi standardami nie zgadzać. Krytyczna analiza jest zawsze mile widziana. Czym innym jest jednak świadoma krytyka lub odrzucenie danego podejścia, a czym innym ignorancja i brak znajomości.

Moje rekomendacje

• Jeśli chcesz być skuteczny i efektywny, traktuj Analizę Biznesową, jako dobrze zdefiniowaną, profesjonalną dziedzinę
• Zapoznaj się z istniejącymi standardami i opracowaniami, by uczuć się na doświadczeniach innych
• Stale uzupełniaj swoją wiedzę, gdyż Analiza Biznesowa dynamicznie się rozwija
• Jeśli wiesz, czego wymagać od Analityków Biznesowych, zapoznaj się z opracowanymi katalogami oczekiwanych od nich umiejętności